Τί είναι το pH? Τί θα πρέπει εγώ να ξέρω για το pH του γάλακτος
pH του γάλακτος – Ποιά είναι η σημασία του pH στην παρασκευή των γαλακτοκομικών προϊόντων ?
Είναι απαραίτητο, εγώ να έχω αίσθηση του τί είναι το pH
Δεν νοείται να ασχολούμαστε, έστω, και, τελείως, ερασιτεχνικά, με την παρασκευή γαλακτοκομικών προϊόντων, στο σπίτι, και, εμείς να μην έχουμε αίσθηση, του τί σημαίνει το pH.
Ας ξεκινήσουμε από το γάλα.
Η τιμή pH στο γάλα, εμένα θα μού πεί εάν, αυτό, το γάλα είναι ακατάλληλο ή επικίνδυνο
Το pH, του γάλακτος, πρέπει να βρίσκεται, μέσα, σε ένα στενό εύρος τιμών, αλλιώς, αυτό, το γάλα, θεωρείται ακατάλληλο, (ίσως, αυτό, το γάλα, να είναι και επικίνδυνο για την υγεία μας), για περαιτέρω επεξεργασία.
Η πτώση της τιμής του pH στα γαλακτοκομικά, εμένα θα μού δώσει πληροφορίες για την πρόοδο της ζύμωσης
Ας δούμε, τώρα, το τί γίνεται όταν, εμείς φτιάχνουμε κάποιο γαλακτοκομικό προϊόν.
Το τυρόπηγμα, ή το πήγμα γιαουρτιού, ή το οξεόγαλα, θα πρέπει να οξινίζει με συγκεκριμένο ρυθμό.
Δείτε: Να πώς θα φτιάξετε την τέλεια Φέτα
Αυτός, ο ρυθμός όξυνσης, αντανακλάται στον ρυθμό της πτώσης, της τιμής, του pH.
Το εάν, εγώ θα πρέπει να επιβραδύνω την ζύμωση, το πότε, εγώ θα πρέπει να σταματήσω, αυτήν, την ζύμωση, κλπ., για όλα, αυτά, θα μου ”μιλήσει” η τιμή του pH.
Αυτή, επίσης, η τιμή του pH στα, υπό παρασκευή, γαλακτοκομικά προϊόντα, εμάς θα μάς προειδοποιήσει για επικείμενες πιθανές ατέλειες ή εμάς θα μάς αποκαλύψει την αιτία, των ελαττωμάτων, των γαλακτοκομικών προϊόντων.
Δείτε: 9 κρίσιμα σημεία για να τελειοποιήσετε το γιαούρτι
Τιμή του pH στο γάλα – Ας κάνουμε την αρχή
Κάποιοι παρασκευαστές, βέβαια, θα ισχυριστούν ότι, οι ίδιοι τυροκομούν, πήζουν, ασχολούνται με το γάλα, μια ζωή ολόκληρη, και ποτέ, αυτοί, οι ίδιοι παρασκευαστές δεν ασχολήθηκαν με το τί είναι το pH.
Η μέτρηση, η αξιολόγηση, και η ερμηνεία της τιμής του pH στα γαλακτοκομικά είναι ένα κουραστικό ζήτημα? Μήπως, όμως, είναι και κάτι υπερβολικό?
Ή, μήπως, η μέτρηση, η αξιολόγηση, και η ερμηνεία της τιμής του pH στα γαλακτοκομικά είναι κάτι άσκοπο?
Σίγουρα δεν είναι δύσκολο.
Εμείς θα ξεκινήσουμε με τις βασικές αρχές, έτσι, ώστε, οι διάφορες έννοιες να γίνουν όσο το δυνατόν κατανοητές, ακόμα, και, για εσάς, οι οποίοι δεν είστε εξοικειωμένοι.
Εάν, πολλά, από αυτά, τα οποία θα αναφερθούν, είναι δυσνόητα, μην απογοητεύεστε.
Σημασία έχει, εσείς να κατανοήσετε 2-3 απλά πράγματα.
Δείτε: Εισαγωγή στην έννοια του pH
Ορισμός pH
Το pH ορίζεται ως ο αρνητικός δεκαδικός λογάριθμος, της ενεργότητας, των ιόντων υδρογόνου.
pH = -log{H+}
Η ενεργότητα είναι μία παράμετρος, η οποία σχετίζεται με την ιοντική ισχύ.
Στην περίπτωση του γάλακτος, η ιοντική ισχύς είναι, περίπου 0.08Μ, γεγονός, το οποίο, εμάς, μάς, επιτρέπει να ταυτίσουμε την ενεργότητα, με την συγκέντρωση, χωρίς, οι υπολογισμοί, τους οποίους θα κάνουμε να έχουν σημαντική απόκλιση.
Η τιμή του pH σε διαλύματα, εξαρτάται, από, διάφορες παραμέτρους, όπως, είναι,
— η θερμοκρασία,του διαλύματος
— η ιοντική ισχύς, του διαλύματος
— η διηλεκτρική σταθερά του διαλύτη
Ποιά τιμή pH πρέπει να έχει το γάλα?
Η τιμή του pH είναι ένας κρίσιμος παράγοντας, ο οποίος, θα καθορίσει, εν πολλοίς, την ποιότητα του γάλακτος.
Η τιμή pH, του γάλακτος, στους 25°C, κυμαίνεται από, 6.5 έως 7.0, με την τιμή 6.65, να αποτελεί τον μέσο όρο.
| Είδος γάλακτος | pH |
| Αγελαδινό | 6.55 – 6.75 |
| Πρόβειο | 6.51 – 6.85 |
| Αίγειο | 6.50 – 6.80 |
Πίνακας 1. Εύρος τιμής pH γάλακτος, ώστε, αυτό, το γάλα να θεωρηθεί κατάλληλο για παραλαβή από τις βιομηχανίες
Από ποιούς παράγοντες εξαρτάται η τιμή pH στο γάλα?
Η τιμή pH, στο γάλα, κάθε φορά είναι διαφορετική.
Η τιμή pH, του γάλακτος, εξαρτάται από το είδος του ζώου, (πρόβατο, αίγα, αγελάδα, κλπ.), από τη φυλή του ζώου, και από την ατομικότητα του ζώου.
Επίσης, η τιμή pH, στο γάλα, διαφοροποιείται, και, κατά την διάρκεια της γαλακτικής περιόδου.
Στην αρχή της γαλακτικής περιόδου, η τιμή pH, του γάλακτος, είναι 6.6, κατόπιν, η τιμή pH, του γάλακτος, σταθεροποιείται, σε τιμή 6.7, και στο τέλος, της γαλακτικής περιόδου, η τιμή pH, του γάλακτος, αυξάνει σε τιμή, περίπου, 6.9.
pH στο γάλα – Ποιός είναι ο ρόλος της θερμοκρασίας?
Το pH, στο γάλα, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την θερμοκρασία.
Για αυτό, κάθε φορά, δίπλα, στην τιμή pH, του γάλακτος, θα πρέπει να αναφέρεται και η τιμή της θερμοκρασίας, αυτού, του γάλακτος.
Τί σημαίνει μια υψηλή τιμή pH στο γάλα?
Η τιμή του pH, του γάλακτος, αυξάνει κατά το τέλος της γαλακτικής περιόδου, και, μπορεί να ξεπεράσει την τιμή 7.0.
Επίσης, η προσβολή του ζώου, από μαστίτιδα, αποτελεί μια επιπλέον αιτία αύξησης της τιμής pH.
Το μαστιτικό γάλα μπορεί να φτάσει σε τιμή pH 7.4.
Υψηλές τιμές pH, (πάνω από 6.85), πριν το τέλος της γαλακτικής περιόδου, δημιουργούν υπόνοιες, για προσβολή των ζώων, από μαστίτιδα.
Τί σημαίνει μια χαμηλή τιμή pH στο γάλα?
Το πρωτόγαλα (τα γάλα το οποίο εκκρίνεται τις πρώτες ημέρες μετά τον τοκετό) έχει χαμηλή τιμή pH, η οποία κυμαίνεται από 6.0 έως 6.4.
Υπάρχει διακύμανση της τιμής pH στο γάλα από την στιγμή της άμελξης
Το άμεσα φρεσκοαμελγμένο γάλα προσλαμβάνει CO2 από την ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα, να ελαττώνεται η τιμή του pH του γάλακτος.
Η ισορροπία επέρχεται σε ένα μικρό χρονικό διάστημα των 2 ωρών.
Στη συνέχεια, οι αυτόχθονες μικροοργανισμοί του γάλακτος (η ενδογενής χλωρίδα), και οι μικροοργανισμοί, που θα βρεθούν σε αυτό, το γάλα, ως αποτέλεσμα, της επιμόλυνσης, θα αρχίσουν να ζυμώνουν την λακτόζη του γάλακτος.
Ανάλογα, το είδος της ζύμωσης, το οποίο λαβαίνει χώρα, μέσα στο γάλα, αρχίζει και παράγεται γαλακτικό οξύ, οξικό οξύ, αλλά, και μικροποσότητες, από άλλα οξέα.
Δείτε: Μάθε ποιά είναι τα 7 είδη ζύμωσης στα γαλακτοκομικά
Η σταθερά διάστασης, των οξέων, αυτών, κυμαίνεται από, 3.7 έως 4.8, με αποτέλεσμα, αυτά, τα οξέα, να διίστανται, σχεδόν, πλήρως, και, η τιμή pH, του γάλακτος, να ελαττώνεται.
Συνήθως, μια τιμή pH, του γάλακτος, η οποία είναι μικρότερη, από 6.2 με 6.5, υποδηλώνει, ότι υπάρχουν ”αυξημένες” συγκεντρώσεις γαλακτικού οξέος, και, ακολούθως, αυτή, η ”χαμηλή” τιμή pH, υποδηλώνει και κάποια βακτηριακή αλλοίωση, αυτού, του γάλακτος.
Πώς μετράμε το pH στο γάλα, και στα γαλακτοκομικά προϊόντα
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι, ώστε, εμείς να μετρήσουμε το pH του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων.
Ο απλούστερος και περισσότερο αξιόπιστος τρόπος μέτρησης, είναι με την χρήση πεχαμέτρου (pH meter), δηλαδή, με ηλεκτροχημικό τρόπο.
ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ
Δείτε περισσότερα:
Changes in physical properties of bovine milk from the colostrum period to early lactation. Tsioulpas A, Grandison A S and Lewis M J (2007b) Journal of Dairy Science 90 5012–5017.
Buffering capacity of dairy products. Salaun F, Mietton B and Gaucheron F (2005) International Dairy Journal 15 95–109.
Determination of pH. R.G. Bates,Wiley, New York, 1965.
Naturally occurring variations in milk pH and ionic calcium and their effects on some properties and processing characteristics of milk. Y. Nian, B.Y. Chen, P. Aikman, A. S. Grandison. 2012. International Journal of Dairy Technology 65(4)
