Πόσο σημαντική είναι η σύνθεση της Εντερικής Μικροχλωρίδας? Γιατί η αύξηση της ποικιλομορφίας της μικροχλωρίδας του εντέρου θα προωθήσει ένα καθεστώς Ευβίωσης?
Μικροβιακή χλωρίδα (microbiota) και Μικροβίωμα (microbiome)
Με τον όρο μικροβιακή χλωρίδα (microbiota), εμείς αναφερόμαστε στο σύνολο των μικροοργανισμών, οι οποίοι υπάρχουν στο σώμα μας.
Από την άλλη μεριά, με τον όρο μικροβίωμα (microbiome) εμείς αναφερόμαστε όχι μόνον στο σύνολο των μικροοργανισμών, αλλά, και στο γενετικό υλικό και στα γονίδια αυτών των μικροοργανισμών.
Εμείς χρησιμοποιούμε τον όρο μικροβίωμα όταν θέλουμε να δούμε όχι μόνον με έναν απομονωμένο τρόπο αυτούς καθαυτούς τους μικροοργανισμούς, αλλά, όταν θέλουμε να δούμε συνολικά την λειτουργία και στην δράση αυτών των μικροοργανισμών.
Συγκεκριμένα, εμείς χρησιμοποιούμε τον όρο μικροβίωμα όταν θέλουμε να εξετάσουμε τί είδους συστατικά χρησιμοποιούν για να τραφούν, τί είδους προϊόντα παράγουν, τί είδους αλληλεπιδράσεις έχουν με άλλους μικροοργανισμούς, και γενικότερα ποιό είναι το αποτύπωμά τους στον ανθρώπινο οργανισμό.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο όρος Μικροχλωρίδα περιλαμβάνει μόνον τους μικροοργανισμούς, ενώ ο όρος Μικροβίωμα περιλαμβάνει τους μικροοργανισμούς + γενετικό υλικό.
Σε συμφωνία με όσα αναφέραμε έως τώρα, οι μικροοργανισμοί, οι οποίοι διαβιούν στο εντερικό μας σύστημα, αναφέρονται ως Μικροβιακή Χλωρίδα του Εντέρου ή Εντερική Μικροχλωρίδα (gut microbiota).
Αντιστοίχως, το Μικροβίωμα αυτών των μικροοργανισμών αναφέρεται ως Μικροβίωμα της Μικροβιακής Χλωρίδα του Εντέρου (gut microbiome).
Ο πληθυσμός και η σύνθεση της Εντερικής Μικροχλωρίδας δείχνει ότι είμαστε άνθρωποι κατά 42% το πολύ!
Ελάτε όμως να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Η αλήθεια είναι ότι συνυπάρχουμε με τους μικροοργανισμούς και τα μικρόβια.
Αυτοί οι μικροοργανισμοί υπάρχουν παντού.
Υπάρχουν στα μαλλιά μας, στο δέρμα μας, στην μύτη μας, στα μάτια μας, στο στόμα μας, στα νύχια μας, στο αναπαραγωγικό μας σύστημα, στο έντερό μας.
Οι μικροοργανισμοί οι οποίοι διαβιούν στο εντερικό μας σύστημα, στην πολύ μεγάλη πλειοψηφία τους είναι βακτήρια, αλλά υπάρχουν επίσης και μύκητες, ιοί, αρχαία και πρωτόζωα.
Στον ανθρώπινο οργανισμό, τα ξένα κύτταρα πλειοψηφούν!
Το σύνολο όλων των κυττάρων μας είναι συνολικά, 30 τρις κύτταρα.
Από την άλλη μεριά, γενικά, υπάρχει η θεώρηση ότι το σύνολο των βακτηρίων στο παχύ έντερο ανέρχεται σε περίπου 37 με 100 τρις βακτήρια.
Παρόλα αυτά, υπάρχουν και ερευνητές οι οποίοι υποστηρίζουν ότι η αναλογία μεταξύ των κυττάρων του ανθρώπινου σώματος και των βακτηρίων του παχέος εντέρου είναι 1 προς 10.
Δηλαδή, για κάθε ένα ανθρώπινο κύτταρο αντιστοιχούν έως και 10 βακτήρια.
Άρα, λοιπόν, σε κάθε περίπτωση, θα μπορούσε να πει κανείς ότι είμαστε άνθρωποι μόνον κατά 40 με 45% το μέγιστο!!
Ποιά είναι η σύνθεση της Εντερικής Μικροχλωρίδας?
Έρευνες δείχνουν (αν και υπάρχουν μεγάλες διαφοροποιήσεις μεταξύ τους) ότι αυτή η μικροβιακή χλωρίδα καταλαμβάνει από το 0.3 μέχρι το 3%, του βάρους του σώματος, δηλαδή, από 200 έως 2000 γραμ.,
Αυτή η Εντερική Μικροχλωρίδα περιλαμβάνει περισσότερα από 1000 Είδη βακτηρίων και περισσότερα από 7000 υποείδη.
Τα βακτήρια της Εντερικής Μικροχλωρίδας ανήκουν στα Φύλα (Phyla): Firmicutes, Bacteroidetes, Actinobacteria, Proteobacteria, Fusobacteria, και Verrucomicrobia.
Το Φύλο (Phylum) Firmicutes αποτελείται από περισσότερα από 200 διαφορετικά Γένη βακτηρίων, όπως είναι το Γένος Lactobacillus, το Γένος Bacillus, το Γένος Clostridium, το Γένος Enterococcus, και το Γένος Ruminococcus.
Τί προκαλεί εξαιρετικό ενδιαφέρον?
Αυτό το οποίο έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον είναι η ποικιλομορφία του μικροβιώματος αυτών των βακτηρίων.
Ενώ, λοιπόν το γονιδίωμα του ανθρώπινου οργανισμού, ο άνθρωπος αυτός κάθε αυτός, δηλαδή, περιλαμβάνει, μόλις, περίπου, 23000 γονίδια, το μικροβίωμα των βακτηρίων του παχέος εντέρου περιλαμβάνει περισσότερα από 3 εκατομμύρια γονίδια.
Αυτός ο αυξημένος αριθμός των γονιδίων των βακτηρίων του παχέος εντέρου αντικατοπτρίζει μια πολυδιάστατη δράση, η οποία επιτρέπει σε αυτά τα βακτήρια να παράγουν χιλιάδες είδη μεταβολιτών, να παράγουν χιλιάδες είδη συστατικών μέσα στο έντερό μας.
Αλλά, συνολικά, αυτά τα βακτήρια αλληλοεπιδρούν με πολλούς τρόπους με τα κύτταρα του ανθρώπινου σώματος.
Σύνθεση της Εντερικής Μικροχλωρίδας – Τί είναι Ευβίωση και τί είναι Δυσβίωση?
Είπαμε ότι είμαστε αναγκασμένοι (και ευτυχώς για αυτό!) να συμβιούμε με δεκάδες τρισεκατομμύρια βακτήρια μέσα μας.
Όταν φροντίζουμε και όταν μεριμνούμε για την ανάπτυξη και την διατήρηση ενός τέτοιου εντερικού περιβάλλοντος, το οποίο θα προωθήσει μια φιλική ή ακόμα και ευεργετική μικροχλωρίδα, τότε, τα οφέλη θα είναι πολλαπλά.
Σε αντίθετη περίπτωση, εάν εμείς αδιαφορήσουμε, τότε, μάλλον αργά ή γρήγορα, θα το μετανιώσουμε πικρά.
H διαταραχή στο εντερικό περιβάλλον η οποία θα προκαλέσει μετατόπιση της ισορροπίας μακριά από μια ιδανική σύνθεση της μικροχλωρίδας, και έτσι θα πυροδοτήσει αλλαγές στην λειτουργία και στις μεταβολικές δραστηριότητες των βακτηρίων με αποτέλεσμα την δημιουργία αρνητικών συνεπειών στην υγεία του ανθρώπου, αναφέρεται με τον όρο Δυσβίωση (Dysbiosis).
Από την άλλη μεριά.
Ως Ευβίωση (Eubiosis) εννοούμε εκείνη την ιδανική σύνθεση του οικοσυστήματος της εντερικής μικροχλωρίδας η οποία θα δημιουργήσει μέγιστα οφέλη στην υγεία του ανθρώπου.
Η σύνθεση και ο πληθυσμός της Εντερικής Μικροχλωρίδας θα οδηγήσουν τον οργανισμό προς την Ευβίωση ή προς την Δυσβίωση
Πώς θα επιτύχω την Ευβίωση?
Είναι πλέον ευρέως αποδεκτό ότι η Ευβίωση εδράζεται στην βάση της ύπαρξης μιας μεγάλης ποικιλομορφίας των Ειδών των μικροοργανισμών.
Επίσης, η Ευβίωση σχετίζεται άρρηκτα και με την κατάλληλη αναλογία των Ειδών των βακτηρίων.
Γενικά, η Ευβίωση συνδέεται με την ύπαρξη υψηλών πληθυσμών ωφέλιμων βακτηρίων, όπως είναι τα βακτήρια τα οποία ανήκουν στο Είδος Akkermansia muciniphila, ή όπως είναι τα βακτήρια τα οποία ανήκουν στο Γένος Bifidobacterium και στο Γένος Lactobacillus.
Ένα καθεστώς Ευβίωσης συνδέεται και με την ύπαρξη βακτηρίων, τα οποία ανήκουν στο Γένος Eubacterium, ή στο Γένος Fusobacterium, και τα οποία παράγουν λιπαρά οξέα μικρής αλυσίδας.
Πώς θα αποφύγω την Δυσβίωση?
Η Δυσβίωση συνδέεται με την ύπαρξη υψηλών πληθυσμών βακτηρίων, τα οποία ανήκουν στην Τάξη (Order) Clostridia, και τα οποία παράγουν εντεροτοξίνη.
Επίσης, η Δυσβίωση προωθείται όταν επικρατούν βακτήρια, τα οποία ανήκουν στο Γένος Staphylococcus, στο Γένος Proteus, ή στο Είδος Pseudomonas aeruginosa, τα οποία παράγουν διάφορες τοξίνες.
Επιπλέον, η Δυσβίωση συνδέεται και με την αύξηση των βακτηρίων τα οποία ανήκουν στο Φύλο Proteobacteria.
Για παράδειγμα, ένα ποσοστό των βακτηρίων τα οποία ανήκουν στο Φύλο Proteobacteria μικρότερο από 10% μπορεί να σχετίζεται με μια υγιή μικροχλωρίδα, εντούτοις, μια αύξηση του ποσοστού στο 20–30% μπορεί να οδηγήσει σε Δυσβίωση.
Το είδος της διατροφής μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την σύνθεση της Εντερικής Μικροχλωρίδας.
Δείτε: Ποιά είναι η επίδραση της διατροφής στην Εντερική Μικροχλωρίδα? Τί θα πρέπει να ζητήσουμε να μάς πεί ένας διατροφολόγος?
Η σύνθεση της Εντερικής Μικροχλωρίδας και το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού Helicobacter pylori
Ορισμένοι από εσάς ίσως γνωρίζετε το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού Helicobacter pylori.
Αυτό το βακτήριο μπορεί να αποτελεί τμήμα της εντερικής μικροχλωρίδας, και, σε μια οιωνεί κατάσταση Ευβίωσης μπορεί να έχει και θετική επίδραση στην λειτουργία της μικροχλωρίδας του εντέρου.
Εάν όμως εμείς μεταβάλλουμε την ισορροπία της μικροχλωρίδας, (προσοχή! η ισορροπία της μικροχλωρίδας μπορεί για κάποιον άνθρωπο να είναι εξαιρετικά εύθραυστη), τότε αυτό το βακτήριο, από μόνο του, μπορεί να έχει μια εξαιρετικά δυσμενή επίδραση στην υγεία μας.
Η σύνθεση της Εντερικής Μικροχλωρίδας
Η σύνθεση της Εντερικής Μικροχλωρίδας εξαρτάται από πληθώρα παραγόντων.
Τα αντιβιοτικά και το αλκοόλ καταστρέφουν την Εντερική μας Μικροχλωρίδα ενώ η κατανάλωση ζυμωμένων τροφών έχει ευεργετική επίδραση.
Δείτε: Ζυμωμένα τρόφιμα και Μικροβιακή Χλωρίδα του Εντέρου – Όλα όσα θα πρέπει να γνωρίζετε
Επίσης σύνθεση της Εντερικής Μικροχλωρίδας εξαρτάται από την ποιότητα του ύπνου, από την φυσικά άσκηση, από την ψυχολογική κατάσταση, από την ηλικία, κ.α.
ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ
Δείτε περισσότερα:
Introduction to the human gut microbiota. Thursby, E.; Juge, N. Biochem. J. 2017, 474, 1823–1836
Eubiosis and Dysbiosis: The Two Sides of the Microbiota. Iebba, V., Totino, Val., Gagliardi, Ant., Santangelo, Flor., Cacciotti, Fat., Trancassini, M., Mancini, C., Cicerone, Cl., Corazziari, En., Pantanella, Fab., Schippa, Ser. (2016). The new microbiologica. 39. 1-12.
Human gut microbiota in health and disease: unveiling the relationship. Afzaal, M., Saeed, F., Shah, Y. A., Hussain, M., Rabail, R., Socol, C. T., et al. (2022). Front. Microbiol. 13:99900
Diet-induced gut dysbiosis and leaky gut syndrome. Chae, Y., Lee, Y. R., Kim, Y., and Park, H. (2024). J. Microbiol. Biotechnol. 34, 747–756.
