Home Οργανοληπτικά Χαρακτηριστικά Πού οφείλεται το άρωμα του τυριού Φέτα?

Πού οφείλεται το άρωμα του τυριού Φέτα?

251
0
πρωτοσέλιδο - Πού οφείλεται το άρωμα του τυριού Φέτα?

Δείτε το πού οφείλεται το άρωμα του τυριού Φέτα – Ποιά συστατικά θα καθορίσουν το άρωμα στο τυρί Φέτα?

Πού οφείλεται το άρωμα της Φέτας? Ποιά είναι η σημασία της ωρίμανσης των τυριών?

Με τον όρο ”Ωρίμανση”, εμείς εννούμε όλες, εκείνες τις βιοχημικές διεργασίες, οι οποίες λαβαίνουν χώρα, στο σώμα του τυριού.

Η έκταση, και ο βαθμός, αυτών, των βιοχημικών διεργασίων, συνδέονται άμεσα με την ανάπτυξη, των οργανοληπτικών, αλλά, και των ρεολογικών χαρακτηριστικών, του τυριού.

Πού οφείλεται το άρωμα του τυριού Φέτα?
Τυρόπηγμα κατά το στάδιο της στράγγισης. Σε αυτή τη φάση, αυτό, το τυρόπηγμα δεν έχει αναπτύξει, καθόλου, τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του.

Δείτε: Τυρί και Αισθήσεις

Συνεπώς, η  έκταση και ο βαθμός της ωρίμανση, ενός τυριού, θα καθορίσει και την ποιότητα, και,  ακολούθως, την τιμή διάθεσης, αυτού, του τυριού.

Πού οφείλεται το άρωμα και η γεύση του τυριού Φέτα? Η ωρίμανση, του τυριού, προυποθέτει την διάσπαση των κύριων συστατικών του γάλακτος
Ζύμωση των σακχάρων του γάλακτος. Τα οξυγαλακτικά βακτήρια τα οποία εμπλέκονται στην παρασκευή του τυριού Φέτα (θα πρέπει να) εκτελούν την ομοιοζυμωτική οξυγαλακτική ζύμωση. Η λακτόζη του γάλακτος εισέρχεται στο κύτταρο των οξυγαλακτικών βακτηρίων και διασπάται σε γλυκόζη και σε γαλακτόζη. Η γλυκόζη υπόκειται σε μιά σειρά βιοχημικών αντιδράσεων και μετατρέπεται σε πυροσταφυλικό οξύ. Στη συνέχεια, το πυροσταφυλικό οξύ μετατρέπεται σε ποσοστό άνω του 90% (ίσως και 99%) σε γαλακτικό οξύ.

Η ωρίμανση, ενός τυριού, είναι το αποτέλεσμα τριών διεργασιών.

—1. Η ωρίμανση, ενός τυριού, είναι το αποτέλεσμα της διεργασίας της γλυκόλυσης

Με τον όρο γλυκό-λυση, εμείς αναφερόμαστε στην διάσπαση των σακχάρων, (δηλαδή της λακτόζης) του γάλακτος.

Μεταβολισμός των πρωτεϊνών (πρωτεόλυση) του τυριού μέσω των ενζυμικών συστημάτων των μικροοργανισμών. Οξειδωτική απο-αμίνωση (oxidative deamination). Τα αμινοξέα μετατρέπονται στα αντίστοιχα α-κετοοξέα. Τρανσαμίνωση (transamination). Μεταφορά μιάς αμινομάδας από ένα μόριο σε ένα άλλο. Αποκαρβοξυλίωση (decarboxylation). Απομάκρυνση διοξειδίου του άνθρακα (CO2) από ένα αμινοξύ. Αποικοδόμηση (degradation). Θραύση των διαφόρων χημικων δεσμών στα αμινοξέα οδηγεί στην παραγωγή ποικίλων χημικών συστατικών. 
—2. Η ωρίμανση, ενός τυριού, είναι το αποτέλεσμα της διεργασίας της λιπόλυσης

Με τον όρο λιπό-λυση, εμείς αναφερόμαστε στην διάσπαση, των λιπών, του γάλακτος.

—3. Η ωρίμανση, ενός τυριού, είναι το αποτέλεσμα της διεργασίας της πρωτεόλυσης
Το ένζυμο, της λιπάσης, διασπά τα τριγλυκερίδια και απελευθερώνει τα ελεύθερα λιπαρά οξέα (Free Fatty Acids).  Αυτά τα λιπαρά οξέα μπορεί να δημιουργήσουν ένα ιδιαίτερο flavor στο τυρί Φέτα. Τί θα πρέπει να θυμάμαι? Όταν η συγκέντρωση ορισμένων από αυτά τα λιπαρά οξέα είναι υψηλή, τότε θα δημιουργηθεί μιά ταγκή γεύση (rancid flavor) στο τυρί Φέτα. 

Με τον όρο πρωτεό-λυση, εμείς αναφερόμαστε στην διάσπαση, των πρωτεϊνών, (δηλαδή των καζεϊνών), του γάλακτος.

[Συχνά, μια τέταρτη διεργασία αναφέρεται, η οποία είναι η ζύμωση των κιτρικών του γάλακτος]

Πού οφείλεται το άρωμα του τυριού Φέτα? Η επιτυχημένη ωρίμανση συνδέεται με το επιθυμητό flavor των τυριών
Πού οφείλεται το άρωμα του τυριού Φέτα?
Γαλακτοκομική καλλιέργεια τυροκόμησης (starter cultures) με την μορφή DVS για το τυρί Φέτα. Αυτή η καλλιέργεια εκκίνησης θα αποτελέσει την ΄΄Μαγιά΄΄. Οι μικροοργανισμοί της ΄΄Μαγιάς΄΄ θα ζυμώσουν το γάλα και θα συμμετάσχουν σημαντικά στο flavor του τελικού προϊόντος. Εγώ για να φτιάξω ένα τυρί Φέτα μπορώ να χρησιμοποιήσω και ΄΄Μαγιά΄΄ εκτός από αυτήν την καλλιέργεια εκκίνησης? Τί θα πρέπει να ξέρω?

Η ωρίμανση, ενός τυριού, θα πρέπει να στοχεύει στην ανάπτυξη ενός flavor, το οποίο, flavor, εν πολλοίς, καθορίζεται από το πρωτόκολλο παρασκευής, αυτού, του τυριού.

Δείτε: Πώς θα ξεκινήσετε να αξιολογείτε τα γαλακτοκομικά προϊόντα – κλίμακα αρέσκειας 9 σημείων

Παρόλα αυτά, η ανάπτυξη του επιθυμητού flavor δεν είναι, πάντα, μια εύκολη υπόθεση.

Τέταρτο στομάχι, ήνυστρο, (abomassum), μη απογαλακτισμένου μηρυκαστικού. Το εκχύλισμα από αυτό το στομάχι, περιέχει πρωτεολυτικά ένζυμα. Στο παρελθόν, ο κάθε παραδοσιακός τυροκόμος είχε και την δική του πυτιά, την οποία έφτιαχνε με αυτόν τον οικοτεχνικό τρόπο. Ως αποτέλεσμα,  το flavor, του τυριού, ενισχύονταν σημαντικά. 

Ανεξάρτητα, από το πόσο ικανός μπορεί να είναι ένας τεχνίτης τυροκόμος, η παρασκευή ενός, πραγματικά, ποιοτικού τυριού μπορεί, απλά, να είναι μια χαμένη υπόθεση.

Δείτε: Γιατί όλα τα τυριά έχουν την ίδια γεύση? Μέρος 2ο

Σε κάθε περίπτωση, τόσο ο καταναλωτής, όσο και (πολύ περισσότερο), ο τεχνίτης τυροκόμος, θα πρέπει να μπορούν να αξιολογούν το flavor ενός τυριού.

Πού οφείλεται το άρωμα του τυριού Φέτα?
Κορυφολόγος γάλακτος ή Αποκορυφωτής γάλακτος. Θα αποκορυφώσω το γάλα? Δηλαδή, εγώ θα τυποποιήσω το γάλα? Οι υψηλές ποσότητες λίπους στο γάλα τυροκόμησης μπορεί να είναι η αιτία δημιουργίας αρωμάτων στο τελικό προϊόν.
Πού οφείλεται το άρωμα στο τυρί Φέτα? Τί είδους τυρί είναι το τυρί Φέτα?

Η Φέτα, είναι ένα μαλακό, λευκό τυρί, το οποίο ωριμάζει, και διατηρείται μέσα στην άλμη,  μέχρι την κατανάλωσή του.

Η μέγιστη περιεκτικότητα, του τυριού, σε υγρασία, είναι 56% κατά βάρος, και η ελάχιστη λιποπεριεκτικότητα, επί ξηρού, είναι 43% κ.β.

Τα μαλακά τυριά άλμης, όπως είναι το τυρί Φέτα, έχουν την ικανότητα να τέμνονται και να σχηματίζουν κύβους, (dicing).

Το τυρί, αυτό, δεν έχει επιδερμίδα, ούτε οπές, παρά, λίγες μικρές μηχανικές σχισμές.

Η μάζα αυτού, του τυριού, είναι συμπαγής, και, όπως, όλα, τα τυριά άλμης, το τυρί Φέτα μπορεί να τεμαχισθεί σε φέτες.

Δείτε: Μαλακά τυριά άλμης – Όλα όσα θέλετε να ξέρετε!

Ποιά θα πρέπει να είναι η οξύτητα ενός επιτυχημένου τυριού Φέτα? Σίγουρα, η όξινη αίσθηση δεν θα πρέπει να είναι υπερβολικά έντονη ώστε να καλύπτει τα άλλα αρώματα του τυριού.

Η πήξη, του γάλακτος, για την παρασκευή, του τυριού Φέτα, γίνεται με ενζυμική διεργασία.

Πού οφείλεται το άρωμα του τυριού Φέτα? Ποιές ουσίες συμβάλλουν στο flavor του τυριού Φέτα
Οξέα & Αλκοόλες στο τυρί Φέτα
Όταν, για την παρασκευή, του τυριού Φέτα, χρησιμοποιείται και γίδινο γάλα, τότε, το flavor του τελικού προϊόντος ενισχύεται.

Έρευνες έχουν δείξει ότι το flavor, στο τυρί Φέτα οφείλεται, κύρια, στην παρουσία διαφόρων πτητικών ενώσεων, όπως, είναι, τα οξέα και οι αλκοόλες.

Οξέα, όπως, είναι το οξικό (C2), το βουτυρικό (C4), το εξανοικό ή καπροϊκό (C6), το καπρυλικό (C8), και το καπρικό (C10) αποτελούν τα κυρίαρχα οξέα, στο τυρί Φέτα.

Από τα οξέα μακριάς αλυσίδας, το λαυρικό (C12), το μυριστικό (C14), το παλμιτικό (C16), και το στεατικό (C18) είναι τα περισσότερο άφθονα.

Πού οφείλεται το άρωμα του τυριού Φέτα?
Το τυρί Φέτα, το οποίο, ωριμάζει σε ξύλινα δοχεία εμφανίζει ένα περισσότερο έντονο flavor,  σε σχέση με το αντίστοιχο τυρί, το οποίο ωριμάζει σε λευκοσιδηρά δοχεία.

Η περιεκτικότητα, του τυριού Φέτα, σε ελεύθερα λιπαρά οξέα (C2:0–C18:2), κυμαίνεται από 3 έως 6 g/kg τυριού.

Στην περίπτωση, στην οποία χρησιμοποιείται οικοτεχνική – παραδοσιακή (artisanal) πυτιά ο αριθμός, αυτός, μπορεί να ανέβει μέχρι τα 10 g/kg.

Η περιεκτικότητα,  του τυριού Φέτα, σε οξικό οξύ είναι από 0.2 έως 1.5 g/kg.

Πού οφείλεται το άρωμα του τυριού Φέτα?
Ξηρό αλάτισμα στο τυρί Φέτα. Πόση ποσότητα άλατος να προσθέσω? Η υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι θα δημιουργήσει μιά αυξημένη αίσθηση αλμυρής γεύσης (saltiness) η οποία θα καλύψει τα αρώματα του τυριού.

Από τις αλκοόλες επικρατούν η αιθανόλη, η 3-μεθυλ-1-βουτανόλη και η πεντανόλη.

Αιθυλεστέρες & Αλδεΰδες στο τυρί Φέτα

Επίσης, μελέτες έδειξαν ότι στο άρωμα, του τυριού Φέτα συμβάλλουν οι αιθυλεστέρες και οι αλδεΰδες.

Σχεδιάγραμμα (ιστός αράχνης) το οποίο απεικονίζει την αποδοχή του τυριού Φέτα ως ένα τυρί για την σαλάτα, σε σχέση με ένα κατσικίσιο τυρί και σε σχέση με ένα τυρί παρασκευασμένο από αγελαδινό γάλα.

Ουσίες, όπως, είναι, η Βουτανάλη, (butanal), ο 3 μεθυλο βουτυλεστέρας οξικού οξέος (3-methyl-butyl acetate), και ο 3 μεθυλο βουτυλεστέρας βουτυρικού οξέος (3-methyl-butyl butyrate), αποτελούν βασικά συστατικά, του αρώματος, του τυριού Φέτα.

Γιατί το τυρί Φέτα, το οποίο ωριμάζει, σε ξύλινα βαρέλια έχει περισσότερο άρωμα, από αυτό, το τυρί Φέτα, το οποίο ωριμάζει, σε λευκοσιδηρά δοχεία?

Η ωρίμανση, σε ξύλινα βαρέλια, έχει ως αποτέλεσμα την υψηλότερη παραγωγή αρωματικών ουσιών:

οξικού αιθυλεστέραethyl acetate
βουτανοϊκού αιθυλεστέραethyl butanoate
εξανοϊκού αιθυλεστέραethyl hexanoate
οκτανοϊκού αιθυλεστέραethyl octanoate
αιθυλεστέρα γαλακτικού οξέοςethyl lactate
δεκανοϊκού αιθυλεστέραethyl decanoate
οξικού 3-μεθυλο βουτυλεστέρα3-methylbutyl acetate
οξικού φαινεθυλεστέραphenylethyl acetate

 σε σχέση με το τυρί Φέτα, το οποίο ωριμάζει σε λευκοσιδηρά δοχεία.

Πού οφείλεται η πικάντική γεύση του τυριού Φέτα μακράς ωρίμανσης?
Πού οφείλεται το άρωμα του τυριού Φέτα?
Τιμή pH 4.48, σε ένα τυρί Φέτα, το οποίο ωριμάζει, ήδη, για χρονικό διάστημα 3 μηνών.Το τυρί αυτό, είχε τιμή pH κάτω από 4.40, τις πρώτες 2 εβδομάδες ωρίμανσης. Αυτή, η αύξηση της τιμής του pH, του τυριού, γνωστή και ως, ”γύρισμα”, οφείλεται στην πρωτεόλυση, και συνοδεύεται από την δημιουργία ιδιαίτερων γεύσεων και αισθήσεων.

Η πικάντικη γεύση, του τυριού Φέτα μακράς ωρίμανσης, οφείλεται, εν πολλοίς, στην υψηλή περιεκτικότητα, αυτού, του τυριού, σε βουτυρικό οξύ.

Η συγκέντρωση του βουτυρικού οξέος ανέρχεται σε επίπεδα 115-220 mg/kg τυριού Φέτα.

Όμως, τυρί Φέτα, ωρίμανσης 120 ημερών, μπορεί να περιέχει ποσότητες βουτυρικού οξέος, οι οποίες φθάνουν το 20% της συνολικής ποσότητας των ελεύθερων λιπαρών οξέων.

Πού οφείλεται το άρωμα του τυριού Φέτα?
Άρωμα και γεύση της Φέτας? Τυρί Φέτα το οποίο είναι παρασκευασμένο από νωπό (μη ομογενοποιημένο) γάλα. Η έλλειψη υγιεινής, κατά την παρασκευή, οδηγεί σε εκτεταμένη λιπόλυση και πρωτεόλυση. Έτσι, αυτό το τυρί μπορεί να εμφανίσει ταγγισμένη (rancid flavor), αλλά, και πικρή γεύση.
Πού οφείλεται το άρωμα του τυριού Φέτα? Πού εγώ να περιμένω πολύ έντονο flavor?

Εμείς θα πρέπει να περιμένουμε την ανάπτυξη ενός πολύ έντονου flavor, σε εκείνο, το τυρί Φέτα, στο οποίο 1) χρησιμοποιήθηκε οικοτεχνική-παραδοσιακή πυτιά, 2) χρησιμοποιήθηκε υψηλό ποσοστό γίδινου γάλακτος, 3) χρησιμοποιήθηκε γάλα το οποίο δεν παστεριώθηκε, 4) ο χρόνος ωρίμανσης είναι μεγαλύτερος από 60 ημέρες.

Δείτε: Τί πρέπει οπωσδήποτε να γνωρίζουν οι επίδοξοι παρασκευαστές του τυριού Φέτα

Δείτε περισσότερα:

Changes in volatile composition, proteolysis and textural and sensory properties of white-brined cheese: effects of ripening temperature and adjunct culture. Sahingil D, Hayaloglu A A, Simsek O & Ozer B (2014). Dairy Science & Technology 94(6): 603-623

Evolution of lipolysis during the ripening of traditional Feta cheese. Georgala, A., et al., (2005) Food Chemistry 90, 73–80.

Evolution of proteolysis during the ripening of traditional Feta cheese. Moatsou, G., et al., (2002) Le Lait, 82, 601–611.

Variation in organic acids content during ripening of pickled white cheese. Akalin, A.S., Gönç, S. & Akbaş, Y. (2002) Journal of Dairy Science, 85, 1670–1676.

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here